Lúa bị bệnh đạo ôn: Dấu hiệu bệnh & cách phòng trị hiệu quả
Bệnh đạo ôn trên cây lúa là một trong những dịch hại rất nguy hiểm gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất nếu không xử lý kịp thời. Vậy phòng trừ bệnh đạo ôn ra sao, khi phát hiện lúa bị bệnh đạo ôn cần xử lý như thế nào?
Dấu hiệu để nhận biết lúa bị bệnh đạo ôn
Tác nhân gây bệnh đạo ôn trên lúa là nấm Pyricularia oryzae. Nấm bệnh có thể gây hại trên lá, thân, cổ bông, cổ gié hoặc hạt lúa.
Để nhận biết lúa bị bệnh đạo ôn, bà con dựa vào những dấu hiệu như sau: trên lá, ban đầu vết bệnh rất nhỏ, nhưng ở giữa vết bệnh, phần tế bào lá đã bị hoại tử và khô xám, sau đó vết bệnh lớn dần và có hình thoi, đây là vết bệnh đặc trưng của đạo ôn.
Khi bệnh tiến triển nặng, nhiều vết bệnh liên kết với nhau làm cho toàn lá bị “cháy”. Nguy hiểm nhất là khi nấm bệnh đạo ôn tấn công trên cổ bông và cổ gié, làm cho toàn bộ bông hoặc gié bị khô và gãy gục…
Tại Việt Nam, nguồn bệnh luôn có sẵn trên đồng ruộng. Khi trời âm u nhiều mây, ít nắng, thời tiết mát, độ ẩm cao, kết hợp đêm có sương mù nhiều thì bệnh đạo ôn phát triển mạnh. Bệnh thường gây hại nặng trên những ruộng sử dụng giống lúa nhiễm bệnh, gieo sạ dày, bón phân thừa đạm…
Phòng bệnh đạo ôn trên cây lúa như thế nào?
Để phòng bệnh đạo ôn trên cây lúa, bà con áp dụng một số biện pháp quản lý dịch hại như sau:
- Trước khi gieo trồng, bà con cần tiến hành vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch tàn dư cây bệnh vụ trước (trục và dìm kỹ rạ, rơm), dọn sạch cỏ dại quanh bờ và mương tưới…
- Sử dụng giống lúa có khả năng kháng bệnh hoặc ít nhiễm để gieo trồng.
- Trước khi gieo sạ cần tiến hành xử lý hạt giống.
- Không gieo sạ quá dày để cây lúa được khỏe mạnh, kháng bệnh (gieo sạ khoảng 120 kg/ha, nếu sạ hàng thì lượng giống còn ít hơn).
- Bón phân cân đối hợp lý, không bón quá nhiều đạm, sử dụng phân bón theo bảng so màu lá lúa (khi lúa bị thừa đạm, lá có màu xanh đậm và phiến lá sẽ không đứng thẳng mà nằm ngang).
- Chủ động phòng bệnh khi điều kiện thời tiết thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, chẳng hạn như: hạn chế bón phân đạm, tăng cường Kali, phun thuốc phòng trừ chủ động trước nếu ruộng được gieo sạ dày bằng giống nhiễm và đã bón dư đạm.
Ngoài ra, bà con cần theo dõi ruộng thường xuyên, nhất là những giai đoạn cây lúa mẫn cảm với bệnh để kịp thời có biện pháp xử lý.
Lúa bị bệnh đạo ôn cần xử lý như thế nào?
Khi bệnh đạo ôn chớm xuất hiện trên đồng ruộng thì bà con cần ngừng ngay việc sử dụng phân đạm, đồng thời lập tức phun thuốc điều trị ngay, tuyệt đối không nên để chậm vì càng phun chậm thì bệnh càng phát triển mạnh và khó phòng trừ.
Không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bán trôi nổi ngoài thị trường. Nên sử dụng loại thuốc theo hướng dẫn của cơ quan bảo vệ thực vật tại địa phương.
Phun thuốc theo đúng liều lượng thuốc theo chỉ dẫn có ghi ở ngoài bao bì, nhãn mác. Khi phun thuốc, bà con chú ý cho vòi phun xịt thuốc nhiều vào tầng lá thứ 2 trên xuống của cây lúa.
Riêng bệnh đạo ôn cổ bông, tốt nhất bà con nên phun phòng khi lúa mới trổ le te (8 – 10%) và chỉ nên phun vào buổi chiều tối.
